သြားယိုယြင္းပ်က္စီးတယ္ဆိုတာ ဘာလဲ။
သြားေလးေတြ ယိုယြင္းပ်က္စီးတယ္ဆိုတာ သြားပိုးစားတယ္လို႔လည္း သိၾကပါတယ္။ သင့္ပါးစပ္ထဲမွာ သြားေတြကို ယိုယြင္းပ်က္စီးေစတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေလးေတြ ရွင္သန္ေနတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ပ်က္စီးေနတဲ့ သြားပိုးစားေနတဲ့ သြားေလးေတြကေန အသည္းခိုက္ေအာင္ သြားနာတာ၊ သြားက်ိဳးတာမ်ိဳး ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အခုလို သြားေတြယိုယြင္းပ်က္စီးၿပီး သြားပိုးစားတာေတြက စာဖတ္သူတို႔ သတိမထားမိတဲ့ သြားေလးေတြရဲ့ အေပၚဆံုး ေၾကြသြားလႊာ ပဲ့ျခင္းေတြကေန အစျပဳလာတာပါပဲ။ အဲဒီေနာက္ သြားေတြရဲ့ အလႊာတစ္လႊာခ်င္းဆီကို ဖ်က္ဆီးပစ္ၿပီး သြားရဲ့ အတြင္းဆံုး မြသြားလႊာ (Pulp) ထိ အျဖည္းျဖည္း ပ်က္စီးသြားႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ မြသြားလႊာဟာ ထိခိုက္ပ်က္စီးလြယ္တဲ့ ေသြးေၾကာေတြ နဲ႔ အာရံုေၾကာေတြရွိေနတဲ့ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။
သြားေလးေတြ ယိုယြင္းပ်က္စီးရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္း (၁၀) ခ်က္မွာေတာ့
၁။ ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရးျပဳလုပ္မႈအားနည္းျခင္း
ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရးျပဳလုပ္မႈဆိုရာမွာ သြားပံုမွန္တိုက္တာတစ္ခုတည္းကိုပဲဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ သြားၾကားေလးေတြထဲထိ သန္႔ရွင္းေရးမလုပ္ျခင္း၊ လွ်ာကိုေသခ်ာတိုက္မေပးျခင္း၊ ပလုတ္က်င္းတာမ်ိဳး မလုပ္ျခင္း ေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ စာဖတ္သူတို႔အေနနဲ႔ မနက္တစ္ႀကိမ္ နဲ႔ ညတစ္ႀကိမ္ တစ္ေန႔ကို အနည္းဆံုး သြား (၂) ႀကိမ္တိုက္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစာစားၿပီးေနာက္ပိုင္းမွ တိုက္ေပးသင့္ပါတယ္။ သြားတိုက္တဲ့ေနရာမွာလည္း အနည္းဆံုး ၂ မိနစ္ အခ်ိန္ယူ တိုက္ေပးသင့္တယ္။
၂။ ေၾကြသြားလႊာ ျပႆနာမ်ား
သြားေတြရဲ့ အျပင္ဖက္ဆံုး အလႊာျဖစ္တဲ့ ေၾကြသြားလႊာျပႆနာေတြကေတာ့ Crevices လို႔ေခၚတဲ့ သင့္ရဲ့ သြား မ်က္ႏွာျပင္မွာ ခ်ိဳင့္ခြက္လိုမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာေတြ၊ သြားႏွစ္ထပ္ျဖစ္တာေတြကေန အစျပဳတာပါပဲ။ အဲဒီေနရာေလးေတြမွာ စားၾကြင္းစားက်န္ေတြညွပ္မိေစၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ သြားေၾကြေစကာ သြားပိုးစားေစပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္ေနတဲ့ သြားေလးေတြက ဘက္တီးရီးယားေတြပိုၿပီး ရွင္သန္ေစသလို သြားက်ိဳး(ဂ်ိဳး) ၊ ေခ်း ေတြလည္း အလြယ္တကူ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္တာကိုကာကြယ္ဖို႔အတြက္ Dental Sealants (သြားမ်က္ႏွာျပင္အေပၚ ေဆးအပါးလႊာသုတ္လိမ္းျခင္း) လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
၃။ သြားအတြက္ မသင့္ေတာ္တဲ့ အစားအစာ စားသံုးျခင္း
သၾကားပါဝင္မႈမ်ားတဲ့အစားအစာ၊ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ ပါဝင္မႈမ်ားတဲ့အစားအစာ၊ အက္ဆစ္ဓာတ္မ်ားတဲ့အစားအစာကို ေရွာင္ရွားေပးတာဟာ သြားပိုးစားျခင္းကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းေတြပါပဲ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညႊတ္တဲ့အစားအစာေတြ စားေပးပါ။
၄။ သၾကားပါဝင္မႈမ်ားတဲ့အစားအစာေတြ
သၾကားပါဝင္မႈမ်ားတဲ့အစားအစာေတြဟာ သင့္ခံတြင္းက ဘက္တီးရီးယားေတြအတြက္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးအေဖာ္မြန္ပါပဲ။ သၾကားပါဝင္မႈမ်ားတဲ့အစားအစာကိုစားေပးတာဟာ သင့္သြားေလးေတြေပၚက မျမင္ႏိုင္တဲ့ ဘက္တီးရီးယားေတြကို အစာေကၽြးတာနဲ႔အတူတူပါပဲ။ အဲဒီဘက္တီးရီးယားေတြက အစာစားၿပီးရင္ အက္ဆစ္ဓာတ္ထုတ္ေပးလို႔ သြားေတြကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အစားတစ္ခါစားၿပီးတိုင္း သြားတိုက္ဖို႔အတြက္ သြားဆရာဝန္ေတြက ညႊန္ၾကားၾကတာပါ။ သၾကားပါဝင္မႈမ်ားတဲ့အစားအစာဆိုလို႔ ခ်ိဳခ်ဥ္ေတြ၊ သၾကားလံုးေတြကိုပဲမဟုတ္ပါဘူးေနာ္။ သၾကားပါဝင္မႈမ်ားတဲ့ မုန္႔ေတြ၊ အခ်ိဳရည္ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
၅။ အက္ဆစ္ဓာတ္ပါဝင္မႈမ်ားတဲ့အစားအစာနဲ႔ အခ်ိဳရည္မ်ား
အက္ဆစ္ဓာတ္ပါဝင္မႈမ်ားတဲ့အစားအစာနဲ႔ အခ်ိဳရည္ဆိုရင္ “ဆိုဒါ” ကိုပဲ ေျပးျမင္ၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိမွာ အက္ဆစ္ဓာတ္မ်ားတဲ့အစားအစာေတြကို ကၽြန္မတို႔ေန႔စဥ္စားသံုးေနတာပါ။ ငါးနဲ႔ ေပါင္မုန္႔တို႔မွာလည္း အက္ဆစ္ဓါတ္ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ဒီလိုအစားအစာေတြဟာ သြားေၾကြလႊာကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒီအစားအစာေတြစားၿပီးတိုင္း ၅ မိနစ္ေလာက္ေနၿပီးရင္ သြားတိုက္ပါ။
၆။ ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔ ခံတြင္း
သြားရည္ေတြက သြားေခ်းေတြ၊ သြားဂ်ိဳးေတြကို ပိုၿပီး ႀကီးမားလာေစပါတယ္။ ဒါေတြက ႏႈတ္ခမ္းေျခာက္ျခင္း ၊ ခံတြင္းေျခာက္ျခင္းေတြနဲ႔၊ တျခား သြားေရာဂါဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြျဖစ္ေပၚေစသလို သြားပိုးစားၿပီး သြားေတြကို ယိုယြင္းပ်က္စီးေစပါတယ္။ အခုလို ႏႈတ္ခမ္းေျခာက္တာက ေဆးဝါးေတြေၾကာင့္လည္းျဖစ္ႏိုင္သလို မ်ိဳးရိုးေၾကာင့္လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ဆီးခ်ိဳအတြက္ ေသာက္ေနရတဲ့ ေဆးဝါးေတြေၾကာင့္လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
၇။ သြားႀကိတ္ျခင္း
သြားႀကိတ္တတ္တဲ့သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ သြားႀကိတ္တတ္မွန္းမသိၾကပါဘူး။ အိပ္ေနတဲ့အခ်ိန္၊ ကိုယ္ခံအားနည္းခ်ိန္၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတဲ့ခ်ိန္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ သြားႀကိတ္တတ္တာဟာ သြားေလးေတြရဲ့ အျပင္ပိုင္း သြားေၾကြလႊာကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။ သြားႀကိတ္တတ္တာကို ကာကြယ္ဖို႔ “Night Guard” လို႔ေခၚတဲ့ ပါးစပ္ထဲထည့္ၿပီး ကိုက္ေပးရတဲ့အရာကို ကိုက္ၿပီးအိပ္ပါ။
၈။ မ်ိဳးရိုးဗီဇေၾကာင့္
သြားပိုးစားတဲ့ျပႆနာဟာ မ်ိဳးရိုးဗီဇေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ သင့္မိဘေတြက ဆံပင္ျဖဴတတ္ရင္ သင္လည္းျဖဴတတ္သလိုမ်ိဳး သြားေလးေတြပ်က္စီးရတဲ့ သြားပိုးစားရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကလည္း မ်ိဳးရိုးဗီဇဆိုတာေၾကာင့္ပါပါတယ္။
၉။ အသက္အရြယ္ေၾကာင့္
သြားပိုးစားတာ သြားအေခါင္းေပါက္ျဖစ္တာက အသက္အရြယ္ရလာတာန႔ဲလည္း ဆိုင္ပါတယ္။ အသက္အရြယ္ရလာတာနဲ႔အမွ် ကိုယ္အၿမဲတမ္း မွီဝဲေနရတဲ့ ေဆးဝါးေတြက ႏႈတ္ခမ္းသား ေျခာက္ေသြ႕ေစၿပီး၊ သြားဖံုးအားနည္းလာတာ၊ ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေရးပံုမွန္မလုပ္ႏိုင္တာေတြေၾကာင့္ သြားေလးေတြ ပ်က္စီးလာရတာပါ။
၁၀။ သြားဆရာဝန္နဲ႔မျပျခင္း
သြားတစ္ခုခုျဖစ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ သြားႏႈတ္မွာစိုးရိမ္ၿပီး သြားဆရာဝန္ဆီမသြားတာက သင့္သြားက်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သြားပိုးစားတာ သြားေတြကို ယုိယြင္းပ်က္စီးေစတာမ်ိဳးျဖစ္ေစပါတယ္။ သြားဆရာဝန္ဆီသြားရမွာမေၾကာက္ပါနဲ႔။ သြားဆရာဝန္က စာဖတ္သူတို႔ကို အေကာင္းဆံုး ကူညီေပးႏိုင္မွာပါ။ သြားကိုဂရုစိုက္တဲ့သူေတြအေနန႔ဲ ၆ လ ၁ ခါ သြားဆရာဝန္ဆီသြားၿပီး ပံုမွန္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာ စစ္ေဆးတာမ်ိဳး လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ အခုလို စစ္ေဆးတာမ်ိဳးျပဳလုပ္ေပးျခင္းအားျဖင့္ သင့္သြားယိုယြင္းပ်က္စီးေစတဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိႏိုင္မွာပါ။ အဲလို လကၡဏာမ်ိဳးေတြ႔ရရင္လည္း ဆရာဝန္က အျမန္ဆံုးကုသေပးႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါတင္မကေသးပါဘူးေနာ္။ သြားနဲ႔ခံတြင္းက်န္းမာေရးနဲ႔ သြားေလးေတြ ယိုယြင္းပ်က္စီးျခင္းကေန ကာကြယ္ဖုိ႔ ဖလိုရိုက္ဒ္နဲ႔ မိုက္ခရိုကယ္လ္ဆီယမ္ ပါဝင္တဲ့ သြားတိုက္ေဆးနဲ႔ မနက္ တစ္ႀကိမ္၊ ညတစ္ႀကိမ္သြားတိုက္ေပးဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ စာဖတ္သူတို႔မိသားစုဝင္ေတြအားလံုး သြားပိုးေပါက္ျဖစ္ျခင္းမွကင္းေဝးၾကပါေစရွင္။
